Tumačenje i povoljnosti pojedinih odredbi novog PKU za policijske službenike PROČITAJTE KOJE TO BROJNE NOVINE OVAJ PKU ČINE BOLjIM OD PRETHODNIH!
U prostorijama Ministarstva unutrašnjih poslova dana 29. avgusta 2019 godine, potpisan je Poseban kolektivni ugovor za policijske službenike koji je rezultat kolektivnog pregovaranja predstavnika Vlade i reprezentativnog sindikata u Ministarstvu unutrašnjih poslova (obrazovana je Posebna radna grupa za učešće u pregovorima za zaključenje Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike). Naime, Rešenjem ministra unutrašnjih poslova Broj: 01-13571/18-10 od 17. aprila 2019. godine obrazovana je Posebna radna grupa za učešće u pregovorima za zaključenje Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike. Članovi Radne grupe, osim predstavnika Ministarstva unutrašnjih poslova i predstavnika reprezentativnog sindikata u Ministarstvu ‒ Nezavisnog sindikata policije, bili su i predstavnici Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, Ministarstva državne uprave i lokalne samouprave i Ministarstva finansija. Ugovor su potpisali po ovlašćenju predsednika Vlade, potpredsednik Vlade i ministar unutrašnjih poslova dr Nebojša Stefanović i predstavnik reprezentativnog sindikata, predsedavajući Predsedništva Nezavisog sindikata policije, Velimir Lukić. Poseban kolektivni ugovor za policijske službenike objavljen je u Službenom glasniku Republike Srbije 30. avgusta 2019. godine, a stupa na snagu narednog dana čime se stvaraju uslovi da se nastavi kontinuitet u ostvarivanju prava policijskih službenika u pogledu minulog rada, plaćenog odsustva, jubilarne nagrade, solidarne pomoći kao i ostvarivanje drugih prava policijskih službenika. Ovo je treći po redu Poseban kolektivni ugovor za policijske službenike, nakon ugovora iz 2011. godine i 2015. godine i daje veća prava i povoljnije uslove rada od uslova koji su predviđeni zakonom. Osnov za izradu Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike je Poseban kolektivni ugovor za državne organe. Takođe, pored Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe, neke odredbe su preuzete iz Zakona o policiji radi celovitog uređivanja prava i obaveza iz rada i po osnovu rada, ali su i zadržane neke odredbe iz Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike iz 2015. godine, koje su se u dosadašnjoj praksi pokazale kao celishodne. PKU je pažljivo izbalansiran između prava koja pripadaju policijskim službenicima i potreba bezbednosti građana Republike Srbije. Svaka odredba ovog PKU za policijske službenike usmerena je na ostvarivanje većih prava i povoljnijih uslove rada svakog policijskog službenika pojedinačno. U nastavku teksta dajemo pregled novina sadržanih u Posebnom kolektivnom ugovoru za policijske službenike:
Član 4.
Odredba člana 4. PKU za policijske službenike se odnosi na to da policijski službenik koji je zasnovao RADNI ODNOS NA ODREĐENO VREME ima ista prava kao i policijski službenik u RADNOM ODNOSU NA NEODREĐENO VREME, ukoliko zakonom nije određeno drugačije, kao i da će poslodavac prilikom prijema policijskog službenika u radni odnos na određeno vreme naročito ceniti okolnosti koje se odnose na to da je lice koje se prima u radni odnos u ranijem periodu obavljalo poslove određenog radnog mesta na kojem se zasniva radni odnos u Ministarstvu i da je za to vreme uredno ispunjavalo svoje radne obaveze.
Član 5.
U ovom članu se definiše da policijski službenici imaju pravo da budu informisani o mogućnostima za stručno osposobljavanje i usavršavanje; da Policijski službenici koji se, u skladu sa potrebama Ministarstva, nalaze na STRUČNOM OSPOSOBLjAVANjU, ostvaruju sva prava i obaveze iz radnog odnosa sa radnog mesta na koje su raspoređeni. Takođe, prema novoj odredbi u PKU Ministarstvo može policijskog službenika uputiti na obrazovanje ili usavršavanje u visokoškolsku ustanovu u zemlji ili u inostranstvu, u skladu sa potrebama Ministarstva, kao i da prava i obaveze Ministarstva i policijskog službenika koji se uputi na STRUČNO OBRAZOVANjE ILI USAVRŠAVANjE uređuju se ugovorom.
Član 7.
Prema Zakonu o policiji članu 154. propisano je da je neposredni rukovodilac dužan je da obavesti policijskog službenika o RASPOREDU I PROMENI RASPOREDA RADNOG VREMENA najmanje 24 sata pre promene rasporeda radnog vremena. U odnosu na citiranu odredbu Zakona o policiji, novim Posebnim kolektivnim ugovorom za policijske službenike predmetno je regulisano povoljnije u smislu da je neposredni rukovodilac je dužan da obavesti policijskog službenika o RASPOREDU I PROMENI RASPOREDA RADA, po pravilu, u roku od 48 časova, a najmanje u roku od 24 časa unapred, u slučaju potrebe posla ili usled nastupanja nepredviđenih okolnosti.
Član 9. Prekovremeni rad
Policijski službenik, po pravilu ne može da radi duže od 12 časova dnevno, uključujući i prekovremeni rad, pri čemu prekovremeni rad ne može da traje duže od 8 sati nedeljno, odnosno 32 sata mesečno. Novina u PKU je stav 4. koji propisuje da izuzetno policijski službenik može da poslove obavlja i duže od punog radnog vremena, odnosno vremena utvrđenog za prekovremeni rad ako je to neophodno za uspešno i pravovremeno obavljanje službenog posla i ako policijski službenik na to pristane a najduže dok ne prestane neposredno ugrožavanje, odnosno dok mu se ne obezbedi zamena. Pravna norma iz člana 9. Stav 4. PKU omugućava da se policijskom službeniku plati sav prekovremeni rad koji je ostvario u toku meseca rada što do donošenja ovog PKU nije bilo moguće.
Član 16. Godišnji odmor
U ovom članu se omogućilo policijskim službenicima da DUŽINA GODIŠNjEG ODMORA iznosi maksimalno 33 radna dana (u prethodnom 30 dana), pa su promenjena i merila tako da se računa ukupan radni staž a ne samo radni staž na policijskim poslovima ( u statusu OSL) u Ministarstvu. U stavkama za godišnji odmor dodato je sledeće: - jedan radni dan za zaposlene do 5 godina radnog staža, - po osnovu stručne spreme je dodatao za visoko obrazovanje - 3 radna dana, - roditelju za jedno maloletno dete 2 radna dana a svako naredno po 1 (dosad je bilo samo 1 radni dan). Takođe su precizirani članovi uže porodice. U vezi godišnjeg odmora važno je istaći da policijski službenici u odnosu na prethodni PKU imaju više dana godišnjeg odmora uz napomenu da svaki policijski službenik može u toku godine da koristi i DVA DANA PLAĆENOG ODSUSTVA ZA LIČNE POTREBE, čime im se broj dana povećava.
Član 17.
U članu 17. uvedeno je i da ukoliko policijski službenik ne iskoristi godišnji odmor u trajanju od dve radne nedelje u toku kalendarske godine, zadržava pravo da drugi deo godišnjeg odmora iskoristi do 30. juna naredne godine.
Član 20. Plaćeno odsustvo
Promene u odnosu na prethodni PKU su sadržane u sledećim tačkama: - tački 2) porođaja drugog člana uže porodice – jedan radni dan (navedeno nije bilo u prethodnom kolektivnom ugovoru), - tački 3) polaganja stručnog ispita koji je obavezan uslov za rad na radnom mestu na koje je raspoređen – tri radna dana (u prethodnom nije bilo već se pozivalo na PKU za Državne organe, pa je bilo neujednačenog odnosa poslodavca prema zaposlenima), - tački 4) stupanja u brak policijskog službenika – sedam radnih dana (u prethodnom je bilo 5 radna dana), - tački 5) otklanjanje posledica u domaćinstvu je bilo do 3, sada je decidno 3, nema mogućnost da poslodavac neujednačeno postupa, - tački 7) polaska deteta u prvi razred Osnovne škole dva radana dana, - tački 8) stupanja u brak deteta pol. službenika 2 radna dana (nije bilo u prethodnom), - tački 10) teže bolesti užeg člana porodice 7 radna dana ( u prethodnom je bilo 3 radana dana), - tački 16) smrti krvnog ili tazbinskog srodnika 1 radni dan (nije bilo u prethodnom). Takođe, određene stavke iz plaćenog odsustva se na računaju u broj od 10 radnih dana koja mogu da se koriste u toku kalendarske godine a to su tačka 1, 4, 5, 10, 11, 14 i 15. U pogledu plaćenog odsustva važno je istaći da je u odnosu na prethodni PKU za policijske službenike proširena mogućnost da se po više osnova ostvari pravo na odsustvo sa naknadom plate (sada ima 17 tačaka, u prethodnom je bilo 12).
Član 23.
Novim Posebnim kolektivnim ugovorom je uvedeno da je Poslodavac dužan da pod jednakim uslovima KOLEKTIVNO OSIGURA policijske službenike za slučaj smrti, posledice nezgode, profesionalnog oboljenja, povrede na radu i gubitka radne sposobnosti, radi obezbeđenja naknade štete.
Član 28.
Jedna od novina je i to da policijski službenik može da ostvari pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada (TOPLI OBROK) I REGRES za korišćenje godišnjeg odmora od 2020. godine ako se za to steknu uslovi u budžetu Republike Srbije.
Član 31.
Član 31. PKU je novina kojom je propisano da policijski službenik ima pravo na naknadu troškova za dolazak i odlazak sa rada u skladu sa Zakonom o policiji i podzakonskim aktom. Napominjemo da je u skladu sa Zakonom o polciji doneta Uredba o načinu ostvarivanja prava policijskih službenika na naknadu troškova za dolazak i odlazak sa rada, koja je objavljena u Službenom glasniku RS broj 62 od 30. avgusta 2019. godine.
Član 33. i član 34.
Novim PKU kao novine su i čl. 33. i 34. koji se odnosi na to da porodica ima pravo u slučaju smrti policijskog službenika na naknadu onih troškova pogrebnih usluga koji su propisani aktom o troškovima lokalnog komunalnog pogrebnog preduzeća u mestu sahrane, kao to da policijski službenik ima pravo na NAKNADU TROŠKOVA POGREBNIH USLUGA iz člana 33. stav 1. Ugovora, u slučaju smrti člana uže porodice, ako to pravo nije ostvareno po drugom osnovu.
Član 36.
Uvedena je obaveza poslodavca da obezbedi deci zaposlenog starosti do 15 godina života POKLON ZA NOVU GODINU – NOVČANU ČESTITKU u vrednosti do neoporezivog iznosa kojim se zakonom uređuje porez na dohodak građana. Takođe, uvedena je i mogućnost da Poslodavac može da obezbedi zaposlenim ženama za DAN ŽENA – 8. MART POKLON u vrednosti koji je predviđen stavom 1. ovog člana, odnosno drugi prigodan poklon.
Član 37.
Obaveza je poslodavca da obezbedi sredstva za SOLIDARNU POMOĆ za sve slučajeve navedene u ovom članu. U navedenom članu navedeno je da je visina i postupak dodele solidarne pomoći uređena aktom ministra, u skladu sa Zakonom o policiji. S tim u vezi, aktom ministra Pravilnikom o Fondu za solidarnu pomoć propisano je da Odluku o dodeli, visini i vrsti pomoći donosi Komisija, koju obrazuje ministar, kao i da Komisija ima neparan broj članova i sastoji se od predsednika i zamenika predsednika Komisije koji se biraju iz redova zaposlenih u Ministarstvu, po jednog predstavnika iz sastava organizacione jedinice Ministarstva nadležne za zdravlje zaposlenih i bezbednost na radu i organizacione jedinice Ministarstva nadležne za materijalno-finansijske poslove, PO JEDNOG PREDSTAVNIKA IZ SASTAVA REPREZENTATIVNIH SINDIKATA i jednog predstavnika drugih zaposlenih u Ministarstvu. Dakle, ova odredba omogućuje i da učešće u odlučivanju o dodeli solidarne pomoći imaju i reprezentativne sindikalne organizacije.
Član 38.
Ovde je došlo do nekoliko izmena i to u sledećem: - novina je da u tome što se sada policijski službenik ima pravo na JUBILARNU NAGRADU za UKUPAN RAD u Ministarstvu i drugim državnim organima (ranije je bilo za NEPREKIDAN RAD u Ministarstvu i drugim državnim organim) - uvedena je jubilarna nagrada za 35 godina, a u jednom od stavova je pokriven period od 01.01.2019. godine, tako da će svim zaposlenima koji su pravo stekli u ovoj godini, a pre stupanja ovog PKU na snagu, biti isplaćena jubilarna nagrada.
Član 63.
DUŽINA GODIŠNjEG ODMORA ZA 2019. GODINU utvrdiće se u skladu sa članom 16. ovog kolektivnog ugovora što znači da će se svim policijskim službenicima doneti nova rešenja za odmor po povoljnijim uslovima. Na kraju napominjemo da je osnovni cilj u toku kolektivnog pregovaranja da se prava i obaveze zaposlenih po osnovu i u vezi rada urede tako da se zaštiti posebnost obavljanja policijskog posla. U cilju ostvarivanja svih prava policijskih službenika, ugovoreno da je da za sve iz oblasti prava i obaveza iz rada i po osnovu rada policijskih službenika što nije uređeno Ugovorom primenjuju se odredbe Zakona o policiji, propisa kojima se uređuju radni odnosi u državnim organima i kojima se uređuje oblast rada. Dakle, odredba člana 1. stav 3. Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike daje mogućnost da sve što nije uređeno ovim Ugovorom može da se primene zakoni i drugi propisi kojima se uređuje radni odnos u državnim organima, što podrazumeva i Poseban kolektivni ugovor za državne organe. Nezavisni sindikat policije je u toku kolektivnog pregovaranja štitio interese svakog policijskog službenika, na način koji u punoj meri afirmiše posebnost policijskog službenika i policijskog posla i borio se za ugovaranje što većih prava iz radnog odnosa. Svaki sindikat u koji je učlanjeno najmanje 10% zaposlenih kod poslodavca je u toku kolektivnog pregovaranja imao mogućnost da preko Nezavisnog sindikata policije daje predloge i sugestije koje bi bile predmet kolektivnog pregovaranja, odnosno imali su mogućnost da izraze interese zaposlenih koji su učlanjeni u taj sindikat. Novi Poseban kolektivni ugovor za policijske službenike možete pročitati na našem sajtu u rubrici Propisi podrubrika Kolektivni ugovori ili klikom na ovaj link.